واکاوی چهره‌‌ی ماندگار جهان/امام خمینی(ره)؛ سیاسی‌ترین رهبر معنوی جهان، با شخصیتی جذاب و کاریزماتیک

حضرت آیت الله العظمی امام خمینی (ره) رهبرکبیر انقلاب اسلامی، شخصیتی بی‌بدیل در تاریخ معاصر ایران بود و تاثیری قاطع و اساسی بر روندهای سیاسی و تاریخی معاصر ایران داشت.

■یادداشت از: مهناز روزبهانی- خبرنگار

به گزارش پایگاه خبری طلیعه امید پرس؛ اکنون پس از گذشت ۳۶ سال از رحلت این بزرگ مردِ تاریخ ایران و جهان اسلام، هنوز هم افکار و اندیشه‌های امام خمینی (ره) به منزله چراغی فراروی نظام جمهوری اسلامی بوده و یاد و نام امام در قلوب ملت ایران زنده است.

نکته مهمی که باید درباره شخصیت امام راحل (ره) ذکر شود این است که ایشان از همه ویژگی های ضروری برای رهبری و ایفای نقش الگو برای توده های مسلمان برخوردار بودند که از جمله آنها صداقت فوق العاده و عدم خودمحوری، مبارزه با نفس، داشتن اراده و قاطعیت یک رهبر قدرتمند، هوش و ذکاوت فوق العاده، داشتن شجاعتی بی بدیل و پایداری دربرابر دشواری ها و مصیبت های بزرگ، صبر و استقامت، همدلی حقیقی با اقشار مستضعف یا همان پابرهنه ها، توانایی ایجاد ارتباط با توده های مردم و تاثیر گذاری در نفوس و از همه مهمتر داشتن تقوا و زهد نسبت به دنیا و بی توجهی به زخارف دنیوی بود.

■ نقش اساسی امام خمینی در رهبری انقلاب اسلامی

بی شک مهمترین بُعد شخصیت تاثیرگذار حضرت امام خمینی (ره) نقش اساسی ایشان در رهبری انقلاب اسلامی و پیروزی آن بود. در واکاوی شخصیتی حضرت امام(ره) به عنوان رهبر انقلاب اسلامی‌ و هدایت خیزش مردمی ‌و رسیدن به پیروزی این انقلاب شکوهمند، باید اشاره کرد که ایشان رهبری مدبر، شجاع، متفکر، آگاه به زمان و مسائل جهانی بود که با بهره مندی از شیوه‌های نوین و بدیع، بزرگ‌ترین انقلاب معاصر را هدایت کرد. ایشان در کوران انقلاب اسلامی، به عنوان چهره‌ای تاریخ ساز و پدیده‌ای استثنایی و کاریزماتیک جلوه کرد.

«یودو اشتاین باخ» مدیر مؤسسه شرق شناسی آلمان می گوید: ” امام خمینی سیاسی‌ترین رهبر معنوی جهان، با شخصیتی جذاب و کاریزماتیک است که تمام آرمان‌های جمهوری اسلامی ‌که برمبنای آنها ساخته شده است، از افکار ایشان ریشه می‌گیرد.”

امام خمینی(ره) به عنوان‌ نظریه‌ پرداز نهضت‌ اسلامی‌ و بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ‌توانست نقش رهبری خود را به بهترین شکل ممکن در تاریخ ایران ایفا کند. پیروزی انقلاب اسلامی ‌نتیجه نقش مؤثر رهبری در هدایت خیزش مردمی ‌و عبور از حوادث سخت و گوناگون در طول دوران شکل‌گیری، پیروزی و استمرار انقلاب اسلامی با استقرار جمهوری اسلامی ایران ‌بوده است.

■ بنیان‌گذاری نظام جمهوری اسلامی، اقدام اساسی امام خمینی

حضرت امام خمینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تشکیل نظام سیاسی جدید یعنی نظام جمهوری اسلامی را به همه پرسی گذاشت که در فروردین ۱۳۵۸ با رای مثبت بیش از ۹۸ درصد از ملت ایران رسمیت یافت.

سپس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز به آرای عمومی گذارده شد و بدین ترتیب یک نظام اسلامی پدید آمد که همه ساختارها و مقامات عالی رتبه آن با رای مستقیم مردم برگزیده می شوند. در واقع حضرت امام(ره) در عصری که همه نظام های حکومتی بر اساس سکولاریسم بنیان گذاشته می‌شوند توانست نظامی دینی مبتنی بر مردم سالاری دینی را تحقق بخشد و مسیر نوینی را فراروی کشورهای اسلامی بگشاید. ایشان ثابت کرد که می توان نظامی سیاسی را برپا کرد که هم به انجام فرامین الهی پایبند باشد.

■ نقش اساسی امام خمینی در تشکیل نهادهای انقلاب اسلامی

یکی دیگر از اقدامات تاثیرگذار حضرت امام خمینی (ره) در سطح داخلی نقش اساسی ایشان در تشکیل نهادهای انقلاب اسلامی بود که در راستای نیازهای ناشی از پیروزی انقلاب، حفظ دستاوردهای انقلاب و اداره کشور انجام شد. از جمله نهادهای مهمی که با فرمان امام خمینی(ره) شکل گرفتند کمیته‌ انقلاب اسلامی، سپاه پاسدان انقلاب اسلامی، دادگاه‌های انقلاب، جهاد سازندگی و هیئت‌های هفت نفره واگذاری زمین، بود.

تشکیل انواع نهادهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی نیز با دستور امام خمینی صورت گرفت که از جمله مهمترین آنها باید به نهضت سوادآموزی؛ بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی،بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد ۱۵ خرداد اشاره کرد که نقش مهمی در باسوادن کردن مردم، رسیدگی به محرومان و خانواده های شهدا برعهده داشته اند.

■ رهبری مدبرانه امام خمینی در جریان جنگ تحمیلی

یکی از ابعاد مهم شخصیت تاثیرگذار حضرت امام خمینی (ره) رهبری دور اندیشانه و مدبرانه ایشان در جریان جنگ تحمیلی بود. رژیم بعث عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ تهاجمی وحشیانه را در جبهه ای گسترده علیه ایران با بمباران پایگاه های هوایی ومراکز استراتژیک و نیز پیشروی نیروهای نظامی خود در جنوب و غرب ایران آغاز کرد.

شخصیت عرفانی و حماسی حضرت امام خمینی و نگرش، آموزه‌ها و سیره ایشان تأثیر عمیقی بر روحیه ملت ایران و رزمندگان و مقاومت آنها در برابر دشمن داشت. دفاع مقدس با درایت امام راحل (ره) و به برکت ایستادگی و مقاومت ملت به نماد پایداری، عزت، پایمردی، رشادت، ایثار و شهادت مردم ایران مبدل شد.

■مهمترین مصداق جهاد تبیین، معرفی شخصیت امام راحل است

امروز تبیین اندیشه‌های حضرت امام (ره) برای آحاد مردم به ویژه نسل جوان ضروری است و باید این تعریف و تبیین در قالب‌های مختلفی در دسترس مخاطبان قرار گیرد. قطعا یکی از مهمترین مصادیق جهاد تبیین، معرفی شخصیت برجسته امام راحل است که دشمن در تلاش است آن را به مردم بویژه نسل کنونی و آینده وارونه و بر اساس تمایلات منفی خود، معرفی کند.

عابد و زاهد بودن، خضوع در برابر پروردگار، فیلسوفی بزرگ، فقیه، شخصیتی متفکر و کارشناسی صاحب نظر و اهل عمل، از جمله ویژگی‌های امام خمینی است، او رهبر بزرگی بود که توده‌ها را به حرکت درمی‌آورد و امت اسلامی را با خطابه‌هایش به یکتایی خدا و راه راست هدایت می‌کرد.

امام خمینی (ره) توانست با راهبردهای عملی و با راهبری اسلام اصیل و تغییر نگرش نسبت به انسان و جامعه، در بُعد نظری و عملی، نظام سلطه را با چالش‌های اساسی روبرو و آن را زمین‌گیر کند. احیای اسلام به عنوان مکتب جامع و جهانی، نفی نظام غرب محور، مبارزه با اندیشه جدایی دین از سیاست، مبارزه با نظام سلطه جهانی، تأکید بر وحدت اسلامی و تداوم انقلاب اسلامی به رهبری مقام معظم رهبری، از راهبردهای اساسی امام (ره) بود.

■ چرا امام خمینی (ره) تا به این حد در میان مردم محبوب است؟

شجاعت و قدرتمندی در مقابل زورگویان و در مقابل فروتنی و مهربانی با مردم  ویژگی دیگری است که می‌توان برای امام راحل(ره) عنوان کرد. البته علمای دیگری هم در آن زمان حضور داشتند، اما از چنان شجاعت و قدرتی برای ایستادگی در مقابل نظام استعمار برخوردار نبودند. اما شجاعت و جسارت امام خمینی (ره) برای مردم بسیار مطلوب و قابل پذیرش بود. لذا مردم پشت ایشان ایستادند و ایشان را همراهی کردند و این همراهی به گونه‌ای بود که مردم شعار می‌دادند اگر امام فرمودند ما غسل شهادت می‌کنیم.

به عنوان دیگر ویژگی‌های امام(ره) می‌توان به عملکردهای سالم و مبتنی بر اسلام اصیل ایشان اشاره کرد که این تعهد به اجراکردن احکام حتی در عمل به مستحبات هم وجود داشت و همواره نسبت به انجام این کارها بسیار دقیق بودند که به درستی اجرا شود. به علاوه امام(ره) برخی از کارهایی که در اسلام حرام نبود، اما ممکن است که انجام آن کارها در اسلام جالب و مناسب نباشد را انجام نمی‌دادند.

تأکید و توجه امام به خانواده

شخصیت امام به گونه‌ای بود که وجوه مختلف زندگی ایشان برای همگان مشهود بوده و هست، زیرا همه مردم در آن زمان به دنبال الگوبرداری از ایشان بودند و به ابعاد مختلف زندگی امام از جمله اینکه ایشان چگونه زندگی می‌کردند، دقت داشتند. از این‌رو وقتی با دقت به زندگی ایشان نگاه می‌کنیم، اولین نقطه‌ای که برای ایشان اهمیت داشت، بحث احترام و علاقه شدید به خانواده خود بود که این موضوع را به ظاهر هم نشان می‌دادند و این علاقه را می‌توان از نامه‌هایی که در زمان تبعید برای همسر خود می‌نوشتند و اکنون نیز به چاپ رسیده است، مشاهده کرد.

شاید به دور از ذهن باشد که فردی که مجتهد، انقلابی و جسور است و علیه ظلم فریاد می‌زند و تبعید می‌شود، چنین نامه‌هایی را برای همسر خود بنویسد و تواضع عاشقانه‌ای را در دوری از همسر خود نشان دهد. محبتی که امام(ره) به همسرشان داشتند، به فرزندانشان هم داشتند، اما با وجود علاقه به فرزندان، با فوت آقا مصطفی، تسلیم بودن در برابر خداوند را بر علاقه به فرزند خود ترجیح دادند و این موضوع را پذیرفتند و هیچگونه بی‌تابی نکردند و هیچگاه از کار انقلابی خود نیز عقب‌نشینی نکردند و همچنان به کار خود ادامه دادند. در حقیقت این برخورد ایشان در مواجه با این مسئله دقیقا به همان گونه است که اسلام به ما سفارش کرده است.

ساده‌زیستی نیز یکی از مسائل مهمی بود که در زندگی ایشان بسیار پررنگ بود؛ به گونه‌ای که اگر سخنرانی‌های ایشان برای طلاب مبلغ چه در ماه رمضان و در ماه محرم و صفر انجام دادند را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که ایشان مرتباً بر ساده‌زیستی، اخلاق اسلامی و عدم وابستگی به دنیا تأکید و سفارش می‌کردند و شاید هم یکی از دلایل علاقه مردم نسبت به ایشان این بود که به دنبال تجملات و اشرافی‌گری نبودند و همیشه به جامعه روحانیت هم تأکید می‌کردند که مبادا وارد اشرافی‌گری شوند.

■ هفته وحدت، هدیه امام راحل به نظام جمهوری اسلامی

یکی دیگر از مقوله‌هایی که امام همواره مورد توجه قرار می‌دادند، موضوع اختلافات بین شیعه و سنی بود و اولین فرد در بین علمای قرن‌های متعدد بودند که از اختلافات بین شیعه و سنی پیشگیری کردند و از همین‌رو بود که هفته وحدت را به نظام اسلامی هدیه کردند و همیشه می‌گفتند که هیچکس حق ندارد به رهبران اهل سنت توهین کند.

در واقع باید بگویم که جوانان بی‌اطلاع از اندیشه امام خمینی، به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ دسته‌ اول، افراد انقلابی و متعصبی هستند که اطلاعات ضعیفی نسبت به این موضوع دارند و دسته دوم نیز افرادی هستند که شاید به ظاهر مذهبی نباشند و شناخت کافی هم نسبت به امام ندارند.

اگر امام راحل مجتهد نبودند و همانند سایر رهبران دینی از جمله گاندی بودند، اینگونه در میان مردم محبوبیت نداشتند، بر همین اساس است که معتقدیم که امام خمینی(ره) به شناخت دین دست پیدا کرده بودند و نمایندگی امام زمان(عج) را در احکام دین انجام می‌دادند.

■یادداشت از: مهناز روزبهانی- خبرنگار