طلیعه امید بررسی کرد: از دلایل افزایش قیمت روغن، تا تبعات منفی آن و راهکارهای علمی برای کاهش التهاب جامعه

طی سالیان گذشته آمار واردات دانه‌های روغنی در کشور ۷۵ درصد بود اما حالا بیش‌از ۹۰ درصد است.

به گزارش پایگاه خبری طلیعه امید پرس؛ بر اساس اطلاعیه انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران، قیمت روغن در دی‌ماه ۱۴۰۳ افزایش یافت؛ روغن مایع خانگی و روغن نیمه‌جامد و جامد  افزایش ۱۵ درصدی، روغن مصرفی قنادی و شیرینی‌پزی افزایش ۲۱ درصدی داشت. تاریخ اعمال افزایش قیمت  از ۱۲ دی ماه ۱۴۰۳   بود و این تغییرات برای تولیدات جدید اعمال شده و به بازار عرضه شد.

” روغن” یکی از کالاهای اساسی در مصرف روزانه خانوارهاست و افزایش قیمت آن تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های خانوارها داشته است. به‌خصوص در اقشار کم‌درآمد، این افزایش باعث کاهش قدرت خرید و محدود شدن مصرف روغن شده است.

از سوی دیگر صنایع شیرینی‌پزی، قنادی و تولید مواد غذایی وابسته به روغن نباتی، با افزایش هزینه‌های تولید مواجه شده‌اند که ممکن است به افزایش قیمت محصولات نهایی آن‌ها منجر شود. افزایش قیمت‌ها می‌تواند باعث شود که محصولات داخلی در مقایسه با کالاهای وارداتی مشابه، کمتر رقابت‌پذیر شوند.

باید اذعان داشت افزایش قیمت روغن، فشار مضاعفی را بر مصرف‌کنندگان و صنایع کوچک وارد کرده است، احتمال احتکار و افزایش نوسانات قیمتی در بازار وجود دارد.

■ دانه‌های روغنی یکی از نیاز‌های اساسی جامعه در حوزه غذایی است

معاون سازمان و مدیر جهاد کشاورزی ملایر گفت: ضریب مصرف روغن نباتی در سبد غذایی خانوار‌های ایرانی به میزانی بالاست که با قاطعیت می‌توان از این محصول به عنوان یکی از نیاز‌های اساسی جامعه در حوزه غذایی نام برد.

دکتر علیرضا زنگنه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار پایگاه خبری طلیعه امید پرس؛ افزود: دانه‌های روغنی از محصولات با ارزش بخش کشاورزی به شمار می‌روند که به عنوان ماده اولیه صنایع روغن‌کشی و تامین کننده نیازهای چربی، پروتئین و ویتامین در حیات موجودات زنده نقش اساسی را ایفا می‌کنند و به دلیل کاربردهای فراوان در تغذیه انسان و کنجاله آن در تغذیه دام و طیور و مصارف متعدد صنعتی، از جایگاه ویژه‌ای در بین محصولات کشاورزی برخوردارند.

وی افزود: با چنین اوصافی حصول هر توفیقی در افزایش ضریب تولید و تامین هرچه بیشتر این محصول و به تبع آن افزایش ضریب تولید روغن نباتی برای تامین نیاز داخلی کشور، یک موفقیت ارزنده و بزرگ به شمار می‌رود.

زنگنه ادامه داد: با وجود حصول دستاورد‌های بسیار در عرصه‌های گوناگون اقتصادی و زراعی، متاسفانه میزان کشت دانه‌های روغنی در کشور آن چنانکه باید مطلوب نیست و با وجود افزایش ضریب تولید این محصول در طول سالیان اخیر همچنان شدت و میزان وابستگی به واردات برای تامین نیاز داخلی بالاست و ارز قابل توجهی مصروف خرید این محصول می‌شود.

این مقام مسئول در رابطه با نوع اراضی خاص برای کشت دانه های روغنی توضیح داد: کلزا به خاک سبک و معمولی مثل خاک لومی و شنی که مقدار اسیدیته آن بین ۵٫۸ تا ۸  و عمق ۰٫۵ سانتی متری است، نیاز دارد، گلرنگ سازگاری زیادی به انواع خاک ها دارد اما خاک های عمیق با زهکشی مناسب رسی شنی، لوم رسی و نفوذ پذیری برای آن مناسب است.

زنگنه خاطرنشان کرد: آفتابگردان در خاک‌های خنثی تا قلیایی با پی اچ معادل ۸تا ۵.۶ به خوبی رشد می‌کند، عملکرد آفتابگردان در خاک‌های شنی با زهکشی مناسب بیشتر از خاک‌های رسی اسـت، نیاز سویا معمولاً در تمام خاک‌ها (جز خیلی شنی) به خوبی رشد می‌کند. اسیدیته مناسب برای این محصول (۶تا۷.۵) و حداکثر شوری مجاز برای آن۵.۵ دسی زیمنس بر متر است.

مدیر جهاد کشاورزی ملایر یادآورشد: گیاه کاملینا به خاک سبک و معمولی مثل خاک لومی و شنی که مقدار اسیدیته آن بین ۵٫۸ تا ۸  و عمق ۰٫۵ سانتی متری است، نیاز دارد، کاشت پنبه در خاک های شنی و رسی که دارای ماده آلی کافی و حاصلخیز باشد نتیجه مطلوب و بهتری خواهد داشت، مواد الی در عملکرد پنبه، اغلب بیش از هر عامل دیگر دخالت دارد.

وی با بیان اینکه بالاترین عملکرد در پنبه در خاک های متوسط بافت با ۲ تا ۴ درصد مواد آلی حاصل شده و پنبه در زمین زهدار عمل نمی آید، گفت: خاکهایی با بافت متوسط نظیر لومی شنی که ماده الی بالا بدون شوری و سدیم و زهکش خوب دارند مناسبترین خاک برای کاشت کنجد محسوب می شوند.

زنگنه خاطرنشان کرد: متوسط عملکرد کلزا ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلوگرم در هکتار،متوسط عملکرد گلرنگ  ۴۰۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم، متوسط عملکرد آفتابگردان۱۵۰۰تا ۳۰۰۰ کیلوگم در هکتار، متوسط عملکرد سویا  ۲ تا ۳ تن در هکتار، عملکرد کاملینا به طور متوسط در شرایط دیم۱تا۱.۵ و در شرایط ابی۲تا۲.۵ تن در هکتار است، همچنین به طور متوسط، ما می توانیم از ۲ تا ۴ تن پنبه در هکتار یا ۰.۸ تا ۱.۶ تن در هر هکتار برداشت کنیم، در مورد کنجد نیز باید گفت عملکردهای بیش از ۱۰۰۰ کیلوگرم در زراعت سنتی و بیش از ۲۰۰۰ کیلو گرم در زراعت مکانیزه و تحت شرایط آبیاری بشمار می روند.

این مقام مسئول بیان کرد: در گذشته تولید دانه‌های روغنی بیشتر متکی بر تولید سویا، آفتابگردان و پنبه‌دانه بود طی چند سال اخیر محصولات کلزا، گلرنگ و کاملینا و بصورت محدود کنجد نیز جهت روغن کشی کشت می گردند.

وی با اشاره به اینکه سویا جزء دانه‌های پُرآب‌بری است که به شرایط مطلوب‌تری برای تولید نیاز دارد، افزود:  کلزا، گلرنگ، کاملینا، و آفتابگردان بصورت کشت دیم و آبی می توان جایگزین مناسبی برای محصول سویا باشد.

■ سالیانه حدود ۲ میلیارد دلار برای واردات دانه‌های روغنی هزینه می‌شود

مدیر جهاد کشاورزی ملایر یادآورشد: تولید دانه‌های روغنی، نقش بسزایی در صرفه‌جویی ارزی، تسریع روند توسعه اقتصادی، امنیت و استقلال غذایی کشور ایفا می‌کند، سالیانه حدود ۲ میلیارد دلار برای واردات دانه‌های روغنی هزینه می‌شود، طی چند دهه گذشته حداکثر تولید دانه‌های روغنی در کشور ۷۰۰ هزار تن در سال بوده است در حالی که نیاز کشور حدود ۴ تا ۶ میلیون تن برآورد می شود.

وی توضیح داد: پایین بودن قیمت خرید تضمینی دانه‌های روغنی، میزان آگاهی بهره‌برداران از اهمیت کشت کلزا، نبود تسهیلات و امکانات لازم توسعه کشت دانه های روغنی، در دسترس بودن نهاده‌ها، نبود مراکز خرید، تاخیر در پرداخت مطالبات، کمبود ماشین‌آلات برداشت از جمله عواملی هستند که باعث شده به‌جای رشد در تولید و کاهش واردات، با کاهش تولید و افزایش واردات مواجه شویم.

زنگنه تصریح کرد: ” روغن” یکی از کالاهای اساسی است که هم در صنایع اهمیت بالایی دارد و هم در سبدغذایی مردم جامعه که بخش اعظم این کالا از طریق واردات تامین می‌شود.

آنچه که اهمیت دارد این است که طی سالیان اخیر میزان واردات دانه‌های روغنی به کشور افزایش و میزان تامین این نیاز از طریق تولیدات داخلی کاهش یافته است، بر اساس آخرین اطلاعات، سالانه بیش از ۱۰۰ هزار تن دانه روغنی در داخل کشور تولید می‌شود که عمدتا در تولید محصول کلزا متمرکز است.

******

به گزارش پایگاه خبری طلیعه امید پرس؛ افزایش قیمت روغن در دی ماه ۱۴۰۳ نتیجه عواملی همچون نوسانات بازار جهانی، افزایش نرخ ارز و رشد هزینه‌های تولید داخلی است، این تغییرات تأثیرات گسترده‌ای بر خانوارها، صنایع غذایی و بازار داخلی داشته است.

ارائه اطلاعات دقیق و شفاف از سوی دولت و تولیدکنندگان می‌تواند به کاهش شایعات و نوسانات بازار کمک کند. افزایش یارانه‌های مستقیم یا ارائه بسته‌های حمایتی می‌تواند تأثیر افزایش قیمت روغن بر خانوارهای کم‌درآمد را کاهش دهد.

قطعا توسعه کشت دانه‌های روغنی در داخل کشور می‌تواند وابستگی به واردات را کاهش داده و در بلندمدت ثبات بیشتری در قیمت‌ها ایجاد کند.

 ■گزارش از مهناز روزبهانی – خبرنگار