اعتکاف ماه رجب؛ فرصتی برای عاشقی و بندگی

کارشناس مسئول واحد قرآن اداره تبلیغات اسلامی ملایر، گفت: ” اعتکاف” در اصطلاح به معنای ماندن در مسجد و درنگ در آن به قصد بندگی خدا است؛ البته هر گروه و مکتبی برای اعتکاف تعریفی آورده است مثلا عرفا اعتکاف را تهی‌ساختن دل از اشتغالات دنیوی و تسلیم‌کردن نفس به مولی می‌دانند.

ایرج یارمحمدی در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری طلیعه امید پرس؛ افزود: انسانها موجوداتی هستند مرکب از دو بعد جسم و روح که هر یک از این دو بعد برای رسیدن به کمال، نیازهای مشخصی دارند، این نیازها در جسم انسان با خوردنی ها و آشامیدنی های مختلف تامین می‌شود، اما خداوند برای تامین نیازهای روحی انسان تعالیم و دستورات مختلفی ارائه کرده است که در غالب عبادات نیازهای روحی انسان را تامین می کند.

وی اظهارکرد: انسانها در گریز از هوای نفس و اشتغالات زندگی دنیوی خود نیازمند خلوتی هستند تا با خدای خود به دور از هر چیزی به راز و نیاز بپردازند و باطن خود را از ناپاکی و آلودگی ها پاک نمایند و خانه دل را برای حضور صاحب اصلی آن آماده کنند، چراکه امام صادق (ع) فرمودند” حرم خداست و در حرم خدا نباید غیر خدا را ساکن کرد”.

یارمحمدی ادامه داد: اعتکاف زمینه چنین خلوتی را برای انسان مهیا میکند تا با مجاهدت نفس و تزکیه درون به قرب الهی برسد و در مراتب ذکر به مرحلی اعلای آن که همان انقطاع الی الله است برسد.

کارشناس مسئول واحد قرآن اداره تبلیغات اسلامی ملایر خاطرنشان کرد: اعتکاف عبارتست از اقامت گزیدن در جایی و ملتزم‌شدن در آن مکان همراه با اختیار و علاقه برای تعظیم و اهمیت دادن به آن چیز یا آن مکان به گونه ای که قصد عبادت و راز و نیاز با معبود را داشته باشد .

وی توضیح داد: در مورد پیشینه اعتکاف باید به ادیان قبل از اسلام بازگشت آنجایی که خداوند در قرآن و در سوره مبارکه بقره آیه ۱۲۵ از ابراهیم و اسماعیل (ع) عهد گرفت تا خانه اش را برای معتکفان پاکیزه و مهیا کند، در آیین مسیحیت نیز عبادتی به نام رهبانیت وجود دارد که شبیه اعتکاف است.

یارمحمدی اظهارکرد: حنفا که پیروان حضرت  ابراهیم اند نیز در جاهای خلوتی به اعتکاف میپرداختند و حضرت مریم برای عبادت به محراب زکریا، حضرت سلیمان به بیت المقدس و حضرت موسی به کوه طور میرفتند، بسیاری از پیامبران الهی نیز در ایام مشخصی از مردم جدا شده و در خلوت به راز و نیاز با خدا می پرداختند، اما در اسلام پیامبر اکرم برای عبادت در اول کار به  غار حرا و پس از آن به مسجد میرفتند.

کارشناس مسئول واحد قرآن اداره تبلیغات اسلامی ملایر افزود: در مورد اهمیت و جایگاه اعتکاف در قرآن همین بس که مشتقات این واژه از ماده “عکف” ۹ (نُه) بار  در آیات قران آمده است.

یارمحمدی بیان کرد: در روایات زیادی نیز این عمل عبادی مورد نکوهش قرار گرفته است، پیامبر اکرم (ص) در حدیث شوق انگیزی می فرمایند” همه گناهان گذشته کسی که از روی ایمان و برای رسیدن به ثواب الهی معتکف شود، آمرزیده می شود ” و همچنین حضرت در جای دیگر میفرمایند ” معتکف همه گناهان را در بند میکند و مانند کسی که همه خوبی ها را انجام داده است به او پاداش داده میشود.”

وی افزود: در حدیث دیگری نیز میفرمایند “هر کس یک روز را به منظور کسب عنایت الهی و به نیّت قرب خدا اعتکاف نماید، خداوند بین او و آتش سه خندق ایجاد می کند که فاصله ی هر یک تا دیگری بیش از مسافت بین زمین و آسمان است.”

یارمحمدی توضیح داد: در مورد زمان اعتکاف روایات مختلفی آمده که بهترین زمان را برای آن دهه آخرماه رمضان بیان کرده و این سنت پیامبر بوده است البته ایام البیض ( روزهای ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ ) ماههای قمری را نیز بیان نموده اند که بهترین آنها در ماه رجب است، حداقل مدت زمان اعتکاف نیز سه روز میباشد و باید در مسجد برگزار شود و در این مدت معتکف نمی تواند از مسجد خارج شود مگر به ضرورت چراکه در غیر این صورت اعتکاف او باطل میشود.

وی تصریح کرد: در ایام اعتکاف معتکف از هرچه که رنگ و بوی غیر خدا میدهد یعنی از امور مادی و دنیوی دل کنده با اخلاص به راز و نیاز با معبود میپردازند، در اعتکاف عاشقان حضرت حق روزها را روزه گرفته و شبها به شب زنده داری می پردازند آنها در این سه روز به نماز ، دعا ، قرائت قرآن ، ذکر ، استغفار ، توبه ، راز و نیاز ، تفکر ، خودسازی ، تزکیه نفس و سیر و سلوک و … پرداخته و این گونه خود را از هر آنچه غیر خداست آزاد می کنند.

کارشناس مسئول واحد قرآن اداره تبلیغات اسلامی ملایر افزود: ” اعتکاف” تولدی دوباره و یک برنامه مهم خود سازی است که آدمی را به طور کامل از دنیای مادی دور می سازد و در یک عالم معنوی و نورانی و روحانی قرار میدهد و انسان را به تفکر و نگاه عمیق و ژرف به برنامه های زندگی و مراقبت از آن وا می دارد.

■ فضائل و اعمال ماه رجب

وی در بخش دیگری از شخنان خود در رابطه با ” فضایل ماه رجب”، گفت: ماه رجب، ماهی است که ارزش و شرافت بسیاری دارد و از مشهورترین ماههاست، روایات بسیاری در فضیلت این ماه وارد شده است، پیامبر اکرم (ص) روایت کرده که ماه رجب ماه بزرگ خداست و ماهی در حرمت و فضیلت به آن نمی رسد.

یارمحمدی افزود: فردای قیامت نیز منادی ندا می دهد”أین رجبییون”؛ خداوند متعال در حدیثی قد سی می فرماید: ماه رجب را ریسمانی میان خود و بندگانم قرار داده ام؛ هرکس به آن چنگ زند به وصال من رسد. و در حدیث قدسی دیگر می فرماید: ماهرجب،ماه من؛ بنده، بنده من و رحمت، رحمت من است؛ هر که در این ماه مرا بخواند، اجابتش کنم و هر که حاجت آورد، عطا یش کنم.

وی ادامه داد: پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: رجب ماه بارش رحمت الهی است. خداوند در این ماه رحمت خود را بر بندگانش فرو می ریزد. و در حدیث دیگر می فرماید: در بهشت قصری است که جز روزه داران ماه رجب وارد آن نمی شوند، همچنین امام موسی کاظم (ع) می فرمایند: رجب ماه بزرگی است که خداوند ( پاداش) نیکی ها را در آن دوچندان و گناهان را پاک می کند.

■  اعمال ماه رجب

کارشناس مسئول واحد قرآن اداره تبلیغات اسلامی ملایر اظهارکرد: ماه رجب ماه بارش رحمت الهی است، هرگاه ماه رجب فرا می رسد پیامبر (ص) مسلملنان را جمع می کرد و عظمت این ماه را یادآوری می کرد. این ماه موسم عبادت و شب زنده داری است و از اوقات ارزنده برای دعا و انجام اعمال مستحبی است.

یارمحمدی افزود: پیامبر (ص) فرمودند هرکس یک روز از ماه رجب روزه بدارد مستوجب خشنودی بزرگ خدا گردد و غضب الهی از او دور شود و دری از درهای جهنم بروی او بسته شود، امام موسی کاظم (ع) فرمودند: هر کس یک روز از این ماه روزه بگیرد آتش جهنم یکساله راه از او دور شود، هر کس ۳ روز از این ماه روزه دارد بهشت بر او واجب شود، هر کس یک روز آخر این ماه را روزه بدارد بر (پل) صراط به آسانی بگذرد.

وی یادآورشد: پیامبر (ص) فرمودند: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدای متعال آمرزنده و مهربان است؛ در این ماه بسیار بگوید : اَستَغفِرُ اللّه وَ أَسئَلُهُ التّوبَه، هر کس در ماه رجب ۱۰۰ مرتبه بگوید” اَستَغفِر اللهَ الذی لا اِلهَ الا هُوَ وَحدَهُ لا شریکَ لَهُ وَ اَتُوبُ الیه” و ختم کند این ذکر را به صدقه، حق تعالی برای او ختم کند به رحمت و مغفرت.

کارشناس مسئول واحد قرآن اداره تبلیغات اسلامی ملایر توصیه کرد: در جمیع این ماه ۱۰۰ مرتبه بگویید ” اَستَغفرُ اللّه ذالجلال و الا کرام من جَمیع الذّنوبِ و الاثامِ” تا خداوند رحمن شما را بیامرزد، همچنین پیامبر (ص) فرمودند” هر کس در ماه رجب هزار مرتبه بگوید”  لا اِلهَ اِلّا اللّه” خداوند عزوجل بنویسد برای او صد هزار حسنه و برای او صد شهر در بهشت بنا فرماید، هر کس در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه سوره ی توحید را بخواند برای او نوری باشد در قیامت که او را به بهشت بکشاند.

■خبرنگار: مهناز روزبهانی